Een oud chinees spreekwoord zegt dat de weg het doel is. Veel bedrijven hebben doelgericht en resultaatgericht in hun kerncompetenties staan. De projectleider en de afdelingen krijgen duidelijke doelen mee en meetbare resultaten. Bekwame en gemotiveerde mensen hebben niet veel instructie nodig. Zij gaan aan de slag en zullen hun doel bereiken. Kiezen zij voor "zo snel mogelijk" of "zo goed mogelijk"? "Snel en goed" bestaat niet. De keuze voor een werkwijze zal altijd ten koste van de tijd of de kwaliteit gaan. Het doel hoeft niet te wijzigen. Waar kies je als organisatie voor. Vaak ligt de druk op de tijd en wordt uiteindelijk geklaagd over de kwaliteit van het doel. Kwaliteitssystemen halen de keuze weg om zo snel mogelijk te werken of een discussie over de mate van kwaliteit. De keuze wordt: zo snel mogelijk, maar wel volgens tot in detail beschreven processen. In theorie een ideale situatie.
Waar wordt het resultaat in de praktijk door bepaald? Bekwaamheid, motivatie en de typologie van de betrokkenen. Niet iedereen hoeft bekwaam te zijn. Mensen die bewust onbekwaam zijn, kunnen bijleren. Deelname in een project kan motiverend werken, maar het kost tijd om te coachen. Let bij de samenstelling van een project op de hoeveelheid tijd die beschikbaar is om te leren en te coachen. Het laatste selectiecriterium 'typologie" lijkt iets moeilijker toe te passen. Toch is het in de praktijk een heel herkenbaar fenomeen. Het gaat om mensen. Het resultaat is afhankelijk van het profiel van de mensen die je inzet en de wijze waarop ze aangestuurd worden.
Het mentale profiel bevat de aangeboren eigenschappen. Jung heeft in totaal 16 mentale profielen gedefinieerd. Ben je zintuiglijk of intuïtief? Doe je graag zelf de dingen, waardoor je ervaringen creëert, of vorm je je een beeld van de dingen. Deze twee eigenschappen gaan over de wijze waarop iemand de indrukken opdoet (de input). Zo zijn er nog drie combinaties van eigenschappen die gaan over de wijze waarop je indrukken verwerkt (het proces), de wijze waarop iemand zichzelf organiseert (de output) en hoe iemand met zijn energie omgaat (de motor).
De aangeboren eigenschappen bepalen de natuurlijke voorkeur en geschiktheid voor bepaalde functies. Ook de stijl van communiceren, leren, leiding geven en conflicthantering valt daar onder andere uit af te leiden. Kennis daarvan kan gebruikt worden voor mensenkennis in het algemeen, motivatie, beroepskeuze, werving en selectie, promotie, groeipotentie, reorganisaties en fusies.
Hoe iemand in de praktijk functioneert heeft te maken met twee elementen: zijn of haar aanleg en de latere ontwikkeling daarvan. Aanleg is wat je mee krijgt bij je geboorte; ontwikkeling is alles wat daarna is gebeurd. Het EQ Profiel geeft inzicht in de ontwikkeling van iemands persoonlijke en intermenselijke eigenschappen tot nu toe. Aan de hand van het EQ Profiel krijgen we inzicht in de vraag hóe iemand in de praktijk functioneert. EQ onderzoeken beperken zich vaak tot het omgaan met gevoelens. Volgens ons (gebaseerd op Jung) zijn gedachten en gevoelens altijd met elkaar verbonden. Emotionele Intelligentie is de kunst om je gedachten en je gevoelens zodanig te combineren, dat je er zelf duurzaam gelukkiger van wordt en de mensen in je omgeving ook!
Beide profielen, aanleg en ontwikkeling, zijn nodig voor een goed inzicht in iemands persoonlijkheid en toekomstig functioneren. De profielen zijn overigens niet bedoeld om iemand in een vakje te stoppen; integendeel, doel is mensen te helpen om zo goed mogelijk te functioneren, persoonlijk en zakelijk. De wijze van aansturen wordt gebaseerd op wat iemand motiveert, om daarmee het doel te bereiken met de vastgestelde kwaliteit.
Geef ik iemand de ruimte om zelf te bepalen hoe het doel bereikt kan worden of wil ik dat iemand zich aan de regels houdt? Iemand die zelf systematisch is, heeft in het tweede geval minder aansturing nodig, dan iemand die liever improviseert. Iemand die intuïtief is, zal liever met grote stappen werken dan iemand die zintuiglijk is. De zintuiglijke creëert ervaringen en werkt op basis daarvan. De denker heeft inzicht nodig in de stappen en de voeler wil de stappen graag goed uitvoeren. En iedereen heeft voldoende energie nodig om door te kunnen werken. Dus complimenten voor de een en rust voor de ander. Intelligentie is een valkuil. Dat iemand weet hoe iets moet gebeuren wil nog niet zeggen dat het ook gebeurt zoals je zelf voor ogen hebt.
Mensenkennis is een voorwaarde om een goed projectteam samen te stellen en een project of afdeling aan te sturen. Het zou handig zijn als iedereen een vragenformulier zou invullen, waardoor je snel inzicht krijgt in de profielen. Zolang dat niet het geval is, is het bestuderen van het gedrag en de reacties de enige mogelijkheid om mensenkennis te verwerven. Zorg dat je als manager niet in een spagaat komt tussen tijd, kwaliteit en mensen. Duidelijkheid over het doel en de weg én daarop aansturen, is het enige wat je kunt doen om een maximaal resultaat te halen. Dát is de weg en het doel!
John van der Borg
Business consultant, motiverend spreker, ervaren trainer en coach. Hij leidt Sigma-M, een organisatie gericht op organisatieontwikkeling en trainingen. Bel hem op 0341-264700, of stuur een email naar jvdborg@sigma‑management.nl. Meer informatie en artikelen staan op de website www.sigma‑management.nl.
John van der Borg publiceert een aantal artikelen per jaar. Wilt u nieuwe artikelen ontvangen per e-mail, stuur dan even een bericht. Terug naar het overzicht >>.
Natura Magistra
de natuur als leermeester
© 2006 Sigma-M - www.sigma-management.nl - disclaimer webdesign SayB